بررسی تأثیر عصاره رازیانه (foeniculum vulgare) بر دیسمنوره اولیه

زمینه و هدف: دیسمنوره (قاعدگی دردناک) اولیه در بیش از 90% از بالغین در سنین باروری دیده می شود. دیسمنوره اولیه به عنوان یکی از علل شایع غیبت از مدرسه و محل کار زنان و از بین رفتن 600 میلیون ساعت کاری و 2 میلیارد دلار خسارت سالیانه در امریکا گزارش شده است. با توجه به عوارض شناخته شده داروهای شیمیایی مورد استفاده در درمان دیسمنوره اولیه و سابقه مصرف رازیانه در طب سنتی به عنوان یک گیاه دارویی نیرو دهنده، آرام بخش و ضد اسپاسم، این پژوهش به منظور تعیین تأثیر عصاره رازیانه بر شدت درد و علایم سیستمیک همراه با دیسمنوره اولیه در دانشجویان دختر دانشگاه شهید بهشتی تهران در سال 1384 انجام گرفت. روش بررسی: این پژوهش مطالعه ای از نوع کارآزمایی بالینی و دوسوکور بود که تعداد 90 نفر با تشخیص دیسمنوره اولیه به طور تصادفی (46 نفر گروه مورد و 44 نفر گروه شاهد) را مورد مطالعه قرار داد. با شروع درد قاعدگی ، برای گروه مورد، روزانه 5 عدد کپسول رازیانه که هر یک حاوی mg46 عصاره رازیانه و برای گروه شاهد روزانه 5 عدد کپسول دارونما (در بسته بندی مشابه با کپسول رازیانه) در طی سه روز اول قاعدگی تجویز شد تا هر زمان که افراد مورد پژوهش نیاز به مصرف دارو داشتند آن را مصرف نمایند. شدت درد و علایم سیستمیک با استفاده از سیستم معیار چند بعدی گفتاری قبل از مطالعه و در طی دو سیکل متوالی پیگیری و مقایسه شد. سپس نتایج با استفاده از آزمون های اندازه های تکراری ناپارامتری یعنی فریدمن و همچنین آزمون زوجی من ویتنی تجزیه و تحلیل شد. نتایج: براساس یافته های بین دو گروه مورد و شاهد از نظر شدت درد اختلاف آماری معنی داری مشاهده شد (001/0p<). همچنین مجموع نمرات شدت کل علایم سیستمیک همراه با دیسمنوره نسبت به قبل از درمان کاهش پیدا کرد؛ اما این کاهش از لحاظ آماری بین دو گروه مورد و شاهد معنی دار نبود؛ به جز در مورد متغیر شدت بی حالی که اختلاف آماری بین دو گروه مورد و شاهد در آستانه معنی داری بود (058/0=p). نتیجه گیری: با توجه به نتایج بررسی حاضر به نظر می رسد عصاره رازیانه می تواند باعث کاهش شدت دیسمنوره شود. در این خصوص انجام پژوهش هایی با طول مدت و تعداد نمونه بیشتر برای حصول اطمینان و اظهار نظر قطعی ضروری است.